ส่วนประกอบของประโยค 句子成分

ประโยคประกอบด้วยคำหรือวลีชนิดต่างๆตามความสัมพันธ์ทางไวยากรณ์ โดยคำและวลีดังกล่าวจะเป็นส่วนประกอบตามหน้าที่ต่างกันในประโยค

แบ่งเป็น 6 ประเภทดังนี้

**（定语）主语 + 状语 + 谓语 + 补语 + （定语） 宾语 **

ส่วนประกอบ	ตัวอย่าง
1.บทประธาน （主语）	我妈妈做中国菜。
2. บทกริยา （谓语）	我妈妈做中国菜。
3.บทกรรม （宾语）	我妈妈做中国菜。
4.บทขยายนาม （定语）	我妈妈做中国菜。
5.บทขยายบทกริยา （状语）	我妈妈正在做饭。
6.บทเสริม（补语）	我妈妈做好饭了

1.บทประธาน （主语） มีคำและวลีหลายชนิดทำหน้าที่เป็นบทประธานได้ เช่น

• 鸡蛋很好吃。ไข่ไก่อร่อยมาก
• 讨论已经结束了。 การอภิปรายเสร็จสิ้นลงแล้ว
• 你是我唯一的爱。 เธอเป็นรักหนึ่งเดียวของฉัน
• 诚实是为人之本。 ความซื่อสัตย์คือพื้นฐานในการประพฤติตน

2. บทกริยา （谓语） มีคำและวลีหลายชนิดทำหน้าที่เป็นบทกริยาได้ เช่น

• 鸟吃虫。 นกกินหนอน
• 他是我们班主任的老师。 เขาเป็นครูประจำชั้นของเรา
• 雨下了。 ฝนตกแล้ว
• 今天星期天。 วันนี้วันอาทิตย์
• 孩子们天真可爱。 พวกเด็กๆน่ารักไร้เดียงสา

3.บทกรรม （宾语） มีคำและวลีหลายชนิดทำหน้าที่เป็นบทกรรมได้ เช่น

• 北方人吃面食。 คนภาคเหนือกินอาหารที่ทำจากแป้งสาลี
• 我去图书馆。 ฉันไปห้องสมุด
• 她买香蕉和榴莲。 หล่อนซื้อกล้วยกับทุเรียน
• 北京就是中国的首都。 ปักกิ่งก็คือเมืองหลวงของจีน

4. บทขยายนาม （定语） บทขยายนามขยายคำนามหรือนามวลีที่ทำหน้าที่เป็นบทประธานหรือบทกรรมในประโยค มีคำและวลีหลายชนิดทำหน้าที่เป็นบทขยายนามได้ เช่น

• 李老师是中文老师。 ครูหลี่เป็นครูสอนภาษาจีน
• 我的朋友很可爱。 เพื่อนของฉันน่ารักมาก
• 朱先生是个直来直去的人。 คุณจูเป็นคนที่ตรงไปตรงมาคนหนึ่ง
• 事情发生在一个寒冷的冬天。 เรื่องเกิดขึ้นในฤดูหนาวที่หนาวเหน็บปีหนึ่ง

ข้อสังเกต คือ

4.1 บทขยายนามกับ 的 = —（定语）— + “的”

• 泰国的土地 学术问题 (คำนามที่เป็นบทขยายนาม) แผ่นดินของไทย ปัญหาทางวิชา
• 你们的朋友 我（的）妈妈 (คำสรรพนามที่เป็นบทขยายนาม) เพื่อนของพวกเธอ แม่ของฉัน
• 三公斤（的）西瓜 ( “ตัวเลข+ลักษณะนาม”เป็นบทขยายนามเพื่อเน้นจำนวนนั้นๆ ) แตงโมที่หนักสามกิโลกรัม
• 新的车 旧的衣服 (คำคุณศัพท์ที่เป็นบทขยายนาม) รถ(ที่)ใหม่ เสื้อ ( ที่ ) เก่า
• 买的车 我买来的车 对你的爱 รถที่ซื้อ รถที่ฉันซื้อมา ความรักที่มีต่อคุณ

( คำกริยา กริยาวลี ประโยค หรือบุพบทวลีที่เป็นบทขยายนาม )

4.2 บทขยายนามหนึ่งข้อความขยายคำนามหลายข้อความ โดยใช้ เครื่องหมายหยุดพักเสียง“、” คั่นไว้ ระหว่างข้อความ และ ข้อความมสุดท้ายหรือสองข้อความ ใช้ 和 หรือ（以）及 เชื่อม

• 好心的同事和朋友。 เพื่อนร่วมงานและเพื่อนที่ใจดี
• 他的勤劳、善良和聪明。 ความขยัน ความใจดี และความฉลาดของเขา

4.3 บทขยายนามหลายข้อความขยายคำนามข้อความเดียว （多项定语）นอกจากจะใช้ เครื่องหมาย“、”หรือ和 ，（以）及 ยังใช้ 而， 又…又 ฯลฯ เชื่อมได้

• 她是一个天真、活泼而可爱的孩子。 หล่อนเป็นเด็กไร้เดียงสา ร่าเริง และ น่ารักคนหนึ่ง ( บทขยายนามแบบคู่ขนาน 并列关系定语)
• 他写了一部 三百多页的长篇 爱情 小说。 เขาได้เขียนนวนิยายรักเรื่องยาวเรื่องหนึ่งที่หนาสามร้อยหว่าหน้า ( บทขยายนามแบบตามลำดับชั้น 递加关系定语)

5. บทขยายบทกริยา （状语） บทขยายบทกริยา คือ คำหรือวลีที่ขยายหรือจำกัดความให้กับบทกริยาเพื่อแสดงเวลา สถานที่ ระดับความเข้มข้น ขอบเขต สภาวะ การยืนยัน

หรือการปฏิเสธ การซ้ำ การเป็นฝ่ายกระทำหรือถูกกระทำ ผู้รับกิริยาอาการ สาเหตุ ฯลฯ มีคำและวลีหลายประเภทสามารถทำหน้าที่เป็นบทขยายบทกริยาได้

• เช่น 弟弟明年毕业。 น้องชายจะจบการศึกษาปีหน้า
• 这个季节常下雨。 ฤดูกาลนี้ฝนตกบ่อย
• 衣服在柜子里挂着。 เสื้อผ้าแขวนไว้อยู่ในตู้
• 我们应该节约用油。 พวกเราควรใช้น้ำมันอย่างประหยัด
• 大家努力地工作。 ทุกคนเพียรพยายามทำงาน

ข้อสังเกต คือ

5.1 บทขยายบทกริยา （状语）ทำหน้าที่ขยายคำกริยาหรือคำคุณศัพท์เป็นหลัก เช่น

• 今天大约二十一号。 วันนี้ประมาณวันที่ 21

5.2 บทขยายบทกริยา （状语）ตามหลังประธาน ( อยู่ข้างหน้าบทกริยา ) หรืออยู่ระหว่างประธานกับกริยานั้นเอง

• 主语 + 状语 + 谓语 + 宾语。

*** คำนามหรือนามวลีที่ทำหน้าที่เป็นบทขยายกริยาจะอยู่ข้างหน้าหรือข้างหลังก็ได้ เช่น

- คำนามบอกเวลา เช่น 明天 , 今年 , 寒假 ，小的时候 ฯลฯ

• 他明天考试。 พรุ่งนี้เขาสอบ
• 我小的时候去过了英国。 ตอนฉันเป็นเด็กๆไปประเทศอังกฤษ

- คำกริยาวิเศษณ์บางคำ เช่น 突然 ，居然，的确，确实，偏偏，明明，本来，原来，回头 ฯลฯ

• 我确实不知道。 = 确实我不知道。 ฉันไม่รู้จริงๆ

- บุพวลี 在 , 对 ใช้ในการบอกสถานที่ เวลา สถานการณ์หรือประเด็น

• 在中国，他生活得很愉快。ที่เมืองจีนเขาใช้ชีวิตอย่างมีความสุข = 他在中国生活得很愉快。 เขาใช้ชีวิตอย่างมีความสุขที่เมืองจีน

***** แต่มีคำนามหรือนามวลีบางคำจะอยู่ข้างหน้าบทประธานอย่างเดียว เช่น

- คำกริยาวิเศษณ์บางคำ เช่น 反正，幸亏

• 反正你不信，我说了也没用。 อย่างไรคุณก็ไม่เชื่ออยู่แล้ว ฉันพูดไปก็ไม่มีประโยชน์

- บุพวลี 关于 , 至于

• 关于如何解决能源问题，会议继续讨论。 เกี่ยวกับปัญหาพลังงานจะแก้ไขอย่างไร การประชุมจะอภิปรายต่อไป

- บทขยายบทกริยาที่มีโครงสร้างประโยคซับซ้อน

5.3 บทขยายกริยากับ “地”มักจะอยู่กันเสมอ —（状语） — + “地”

คำที่ทำหน้าที่เป็นบทขยายกริยาที่ใช้กับ“地” คือ คำกริยา หรือ กริยาวลี คำคุณศัพท์ หรือ คุณศัพท์วลี คำนามที่มีความหมายเป็นนามธรรมเท่านั้น คำเลียนเสียง และ วลี 4 พยางค์ที่ตายตัว

• 母亲担心地望着女儿离开了。( คำกริยา ) แม่มองดูลูกสาวเดินจากไปด้วยความเป็นห่วง
• 技师认真仔细地检查了一遍。 (คุณศัพท์วลี ) ช่างเทคนิคได้ตรวจดูอย่างจริงจังและละเอียดหนึ่งรอบ
• 我们应该历史地评价毛泽东的功过。 พวกเราควรประเมินความดีและความผิดพลาดของเหมาเจ๋อตงโดยอาศัยข้อเท็จจริงทาง

ประวัติศาสตร์ ( คำนามที่มีความหมายเป็นนามธรรม )

• 北风呜呜地呼啸着。 (คำเลียนเสียง) ลมเหนือกำลังคำรามอู้ๆ
• 这朵花像雪一样地洁白。 (คำวลี 4 พยางค์ ) ดอกไม้ดอกนี้ขาวบริสุทธิ์ดั่งหิมะ

5.4 บทขยายบทกริยาแบบตามลำดับชั้น （递加关系状语）

• 我晚上 常常 在家里 跟父母 一起 看电视。 ตอนกลางคืนฉันมักจะดูโทรทัศน์ด้วยกันกับพ่อแม่ที่บ้านบ่อยๆ

6. บทเสริม（补语）

บทเสริม คือ คำหรือวลีที่ตามหลังบทกริยา ( ซึ่งต้องเป็นคำกริยาหรือคำคุณศัพท์ )เพื่อชี้แจงเพิ่มเติมข้อมูลที่เกี่ยวกับผล ระดับความเข้มข้น

ทิศทาง การเคลื่อนไหว ความเป็นไปได้ ใช้เวลานานแค่ไหน จำนวน สภาวะ ฯลฯ ของการกระทำหรือการเปลี่ยนแปลงให้กับบทกริยา

สามารถแบ่งบทเสริม 6 ประเภทดังนี้

6.1. บทเสริมประเภทที่บอกผล (结果补语)

6.2 บทเสริมประเภทที่บอกระดับความเข้มข้น (程度补语)

6.3 บทเสริมประเภทที่บอกทิศทางการเคลื่อนไหว (趋向补语)

6.4 บทเสริมประเภทที่บอกจำนวน (数量补语)

6.5 บทเสริมประเภทที่บอกความเป็นไปได้ (可能补语)

6.6 บทเสริมประเภทบุพบทวลี (助词短语补语)

แต่ในที่นี้เราจะเน้นไปที่บทหนึ่งเป็นหลัก

6.1 บทเสริมประเภทที่บอกผล (结果补语)

ใช้ตามหลังคำกริยาหรือคำคุณศัพท์ เพื่อชี้แจงเพิ่มเติมเกี่ยวกับผลของการกระทำหรือการเปลี่ยนแปลง

***** 主语 + 谓语 + 补语 + 宾语 *****

	常用的结果补语
คำคุณศัพท์	对，错，好，坏，早，晚，快，慢，大，小，脏，惯，清楚，干净，整齐 ฯลฯ
คำกริยา	到，倒，掉，懂，成，出，见，开，满，来，上，下，死，通，完，着 ( zha2o)，走，住，动，起ฯลฯ

ตัวอย่างเช่น

• 猜对说错来晚了修好车摔坏电脑 ทายถูกพูดผิดมาสายแล้วซ่อมรถเสร็จทำคอมหล่นจนเสีย
• 吃惯了面条弄脏了手睁大眼睛 กินบะหมี่จนชินทำมือเปื้อนลืมตาโพลง

1. 到 = ถึง ใช้กับสถานที่ เวลา จำนวน ขนาด

• 等到十点 รอถึงสิบโมง

2. 到 = ได้ หมายถึง การกระทำบังเกิดผล มักใช้กับคำกริยา 见,听,做,看,买,吃,闻,找,遇,遭,碰,抓,借,打够,拿 ฯลฯ

• 找到他 หาเขาเจอ

1. 掉 = …ทิ้ง หมายถึงขจัด กำจัด

• 卖掉房子 ขายบ้านทิ้ง

2. 掉 = ….ไป หมายถึง หนีไป

• 小偷趁机溜掉了。 ขโมยโฉยโอกาสหนีไปแล้ว

---

1. 成 = สำเร็จ ได้ มักใช้กับคำกริยา 去,做,干,办,弄,搞,谈 ฯลฯ

• 下雨我们没去成。 ฝนตกเราไปไม่ได้ (ไม่ได้ไป)

2. 成 = (กลายหรือเปลี่ยน) เป็น มักใช้กับคำกริยา 变,改,看,当,读,写,建,译,翻译ฯลฯ

• 请翻译成中文！ กรุณาแปลเป็นภาษาจีน

---

1.出 = ได้ ออก หมายถึงการกระทำสำเร็จและเริ่มปรากฏให้เห็น

• 想出办法 นึกวิธีได้

2. 出 = เกิน กว่า ตามหลังคำคุณศัพท์

• 多出十块钱 มีเงินเกินมาสิบหยวน

来 = คาดเดาหรือบอกผล มักใช้กับคำกริยา 听,看,说,想,算ฯลฯ

• 看来我错了 ดูเหมือนว่าฉันผิดแล้ว

见 = ได้ เห็น หมายถึงรู้สึกถึง หรือการกระทำบังเกิดผล มักใช้กับคำกริยา 听,看,望,瞧,闻,梦,遇,碰 ฯลฯ ส่วนใหญ่ใช้ 到 แทนได้

• 听见/到声音 ได้ยินเสียง

---

1. 开 = ห่างจากหรือแยกตัวออกไป มักใช้กับคำกริยา 分,打,拉,切,张,躲,睁,解,砸,拿,搬,走,跑,敲,推,翻,抛 ฯลฯ

• 切开西瓜 ผ่าแตงโมออก

2. 开 = คลายออกไปหรือขยายออกไป มักใช้กับคำกริยา 传,打迈,伸,展,蔓延ฯลฯ

• 打开局面 คลี่คลายสถานการณ์

3. 开 = ชัดเจนหรือทะลุปรุโปร่ง

• 把事情说开 พูดเรื่องนี้ให้ชัดเจน

4. 开 = เริ่มและจะดำเนินต่อไป

• 听完大家就议论开了。 พอฟังเสร็จทุกคนก็เริ่มวิพากษ์วิจารณ์กันแล้ว

---

1. 上 = การกระทำบังเกิดผล

a. = เอาไว้ ให้เรียบร้อย หมายถึง ปิด มักตามหลัง 锁,关,闭,合,系 ฯลฯ

• 闭上嘴 锁上门 关上窗户 ปิดปาก ล็อกประตูเอาไว้ ปิดหน้าต่างเอาไว้

b. = เอาไว้ หมายถึง เพิ่มเติม มักตามหลัง 算,加,穿,戴,带,镶,写,挂,换ฯลฯ

• 穿上衣服 挂上牌子 写上名字 ใส่เสื้อเอาไว้ แขวนป้ายเอาไว้ เขียนชื่อเอาไว้

c. = ได้ หมายถึง บรรลุเป้าหมาย มักตามหลัง 吃,住,用,坐,赶,追当,考,买,走ฯลฯ

• 当上部长 考上大学 住上了新房 ได้เป็นรัฐมนตรี สอบติดมหาวิทยาลัย ได้อยู่บ้านใหม่

2. 上 = เริ่ม แล้ว มักใช้กับคำกริยา 爱,喜欢,交,聊,看,忙,干ฯลฯ )

• 爱上他 交上这个朋友 หลงรักเขาแล้ว ได้คบเพื่อนคนนี้
• 一见面就聊上/开了。 说完他又忙上/开了。 พอเจอหน้าก็เริ่มคุยกัน พูดเสร็จเขาเริ่มทำงานอีกแล้ว

---

1. 下 = ได้ ไว้ เรียบร้อย หมายถึง การกระทำเสร็จสิ้นหรือบังเกิดผล ฯลฯ

• 车里能装下一百箱货。 ในรถใส่สินค้าได้หนึ่งร้อยลัง

2.下 = ได้ หมายถึง มีที่ว่างบรรจุได้ มักตามหลังคำกริยา 坐,容,装,盛,站,睡,停,放,住ฯลฯ

• 买下房子 ซื้อบ้านไว้เรียบร้อยแล้ว

3. 下 = ลง ออก หมายถึง การกระทำสำเร็จและแยกออกจากกัน มักตามหลังคำกริยา 摘,脱,卸,折)

• 脱下鞋 ถอดรองเท้าออก

着 (zha2o) = ได้ โดน ติด หมายถึงบรรลุเป้าหมายหรือบังเกิดผล มักตามหลัง 找,买,打,借,抓,够( เอื้อม), 睡,点(จุดไฟ) ฯลฯ

นอกจาก睡,点แล้ว คำอื่นใช้ 到 แทนได้

• 找着/到他 买着/到票 借着/到钱 หาเขาเจอ หาซื้อตั๋วได้ ยืมเงินได้
• 打着/到球 抓着/到小偷 伸手够着/到 ตีโดนลูกบอล จับขโมยได้ ยื่นมือเอื้อมถึง
• 点着/到火 睡着(觉) จุดไฟติด นอนหลับ

走 = ไป หมายถึง จากไป มักตามหลัง 逃,赶,飞,溜,拿,搬,带,提,领,取,借ฯลฯ

• 带走孩子 取走一笔钱 赶走敌人 พาลูกไป เบิกเงินไปก้อนหนึ่ง ไล่ข้าศึกไป

---

1. 住 = ไว้ เอาไว้ ได้ ไหว หมายถึงติดแน่นหรือมั่นคง มักตามหลังคำกริยา 拿,抓,记,包,迷,坚持,吸引,控制ฯลฯ

• 记住号码 吸引住观众 จำเบอร์ไว้/ได้ ดึงดูดผู้ชมได้

2. 住 = ไว้ นิ่ง อยู่ หมายถึง อยู่นิ่งหรือไม่ได้ดำเนินการ มักตามหลังคำกริยา 站,停,呆,拦,堵,塞,留,忍ฯลฯ

• 站住 停住车 忍住疼痛 ยืนนิ่ง หยุดรถแล้ว ทนเจ็บเอาไว้

---

1. 起 = เริ่ม ขึ้น หมายถึงการเริ่มต้น

• 从五号算起 เริ่มนับตั้งแต่วันที่ 5

2. 起 = ถึง หมายถึง แสดงสิ่งที่เกี่ยวข้องกับการกระทำ มักตามหลังคำกริยา 说,谈,讲,问,提,回忆ฯลฯ

• 问起他 想起从前 回忆起往事 ถามถึงเขา นึกถึงอดีต หวนนึกถึงเรื่องในอดีต